Het kleine Guimarães is onbekend, maar bij kenners al zeer bemind. Met haar puntgaaf historisch centrum, het romantisch kasteel en de groene heuvels rondom is Guimarães een prima uitvalsbasis voor een reis door Noord-Portugal.
De inwoners van Guimarães vonden het in 2012 heel terecht dat hun stad Culturele Hoofdstad van Europa werd. “Het middeleeuws centrum staat op de werelderfgoedlijst van Unesco en ons kasteel is een van de zeven wonderen van Portugal.” En, niet in het minst, in Guimarães werd de eerste koning van het land, Afonso Henriques, geboren. Kort na 1100 riep hij hier de onafhankelijkheid uit. “Wij zijn dus de oudste hoofdstad van Portugal.” Met andere woorden: het werd wel eens tijd om Guimarães de eer te verlenen die het verdient. En het moet gezegd: in het historisch centrum spat de charme van het eeuwenoud plaveisel af. De smalle straten en de intieme pleintjes, verbonden door arcaden en smalle gangetjes, nodigen uit tot heerlijk slenteren.
Feeëriek verlicht
Kijk op naar de tegen elkaar aanschurkende huizen, met hun granieten basis en overhangende verdiepingen vol ramen en balkonnetjes. En overpeins dit alles op een gemoedelijk pleinterras. Het Largo da Oliveira, vernoemd naar de aanpalende kloosterkerk, is hiervoor het populairst. Iets minder druk, maar misschien nog charmanter is het naastgelegen Praça de São Tiago, met zijn ijssalon en studentikoze terrassen. ’s Avonds is dit driehoekig plein feeëriek verlicht. Het nodigt je uit tot lang (na)tafelen. Loop ook binnen in het Castelo, op een rots net buiten het centrum. De 10e-eeuwse donjon werd versterkt met torens en kantelen en oogt imposant. Je kunt over de borstwering lopen en genieten van het uitzicht. De contouren van de oude stad zijn goed te zien. En je kijkt er uit op de groene heuvels van de Minho, de noordelijkste streek van Portugal.
Braga: religieuze hoofdstad
Vanuit Guimarães kun je een fijne rondrit door de regio Minho maken. Met overnachtingen in Nationaal Park Peneda-Gerês en/of Amarante. Eerste stop: Braga, 20 kilometer noordwaarts. Dit was tot 1716 de religieuze hoofdstad van Portugal. Dat verleden herleeft jaarlijks tijdens de Goede Week en rond Sint-Jan (23-24 juni). De stad is dan één groot openluchttheater en er vinden processies plaats met kerkelijke pracht en praal. Daarbuiten is Braga een levendige studentenstad. Met dank aan de gezellige terrassen en pleinen vol fonteinen. Maak een wandeling door het autovrije centrum en loop even binnen in de Sé. De kathedraal paart een sober casco aan een overdadig interieur. Je kan de schatkamer bekijken. En in de Capela dos Reis tref je het gemummificeerd lichaam aan van een 14e-eeuwse bisschop.
Granieten bergketens
Iets verder noordwaarts bereik je via Ponte de Lima Nationaal Park Peneda-Gerês. Een ruig gebied van granieten bergketens waar de rivieren Lima, Homem en Peneda hun weg doorheen sneden. Het is prachtig groen, vol geurige bloemen in de lente, en nodigt bezoekers uit tot wandelen. Aan de rand van het dorpje Soajo vind je een verzameling espigueiros. Dat zijn granieten schuurtjes voor de opslag van graan en maïs. Met hun langwerpige vorm en kruis op het dak doen ze denken aan een grafmonument. Ze staan op palen en de smalle openingen aan de zijkant beschermen de inhoud tegen vocht en ratten. Het park heeft fraaie uitkijkposten met zicht op berghellingen, rivierdalen en de stuwdam van de Peneda. Ook mooi is Castelo de Lindoso. Dit kasteel is opgebouwd uit grove keien en oogt met zijn toren en kantelen echt middeleeuws.
Kus mijn teen!
Maak onderweg terug naar Porto een stop in Amarante, 35 km zuidelijk van Guimarães. Amarante speelde een heroïsche rol in de Portugese geschiedenis. Op de brug over de Tâmega brachten de Portugezen 200 jaar terug het leger van Napoleon tot staan. Voor het mooiste zicht op deze brug en het oude klooster São Gonçalo moet je even doorrijden tot de moderne brug over de Tâmega. Het beeld van de tegen de helling gebouwde stad en de bomen langs het water is schitterend. Aan de brug grenst een gezellig pleintje met terras en kloosterkerk. In de kerk ligt Gonçalo begraven, beschermheilige van het huwelijk. Wie op zoek is naar een huwelijkspartner, doet er goed aan even de teen van zijn beeltenis te kussen. Dat brengt geluk!
De beste reisgidsen
Reishandboek Portugal
In onze reisgids over Portugal bereizen we het land van noord naar zuid en oost naar west. Veel aandacht voor mooie dorpen en stadjes, natuurgebieden, wandelroutes, bijzondere logeeradressen en restaurants. De beschrijvingen van bezienswaardigheden en praktische informatie worden afgewisseld met persoonlijke blogs en ontmoetingen met locals. Plus kaders over onder meer Portugese wijn, tradities, sterren kijken, lekkernijen, kurk en fado. Guimarães en de hierboven beschreven rondreis komen in de gids uitgebreid aan bod.
Auteur: Tineke Zwijgers | Fotograaf: Dorien Koppenberg | Uitgever: Elmar, 4e druk 2023
De leukste hotels
Logeren in in Guimarães en omgeving
Hotel da Oliveira is een klein en centraal gelegen luxehotel in een oud herenhuis. De kamers en suites bieden uitzicht op het plein en de daken van historisch Guimarães. De voormalige Pousada is onlangs volledig opgeknapt en biedt nu een stijlvolle mix van historisch en modern.
Alojamento Local F&B biedt charme en comfort voor een schappelijke prijs. En dan ligt dit pension nog centraal in Guimarães ook! Frisse kamers met eigen badkamer, een zitje en koffie- en theefaciliteiten. Voor het ontbijt moet je even de deur uit, maar een bakker is altijd in de buurt.
Hotel Adelaide is mooi gelegen op een berghelling in Nationaal Park Peneda-Gerês. De schone en ruime kamers hebben een balkon. En in het restaurant worden lokale specialiteiten bereid in de houtoven. Het is bovendien opvallend goedkoop.
Boutiquehotel Casa da Calçada is schitterend gelegen: naast de oude brug aan de overkant van het historisch centrum van Amarante. Zo heb je vanuit de kamers aan de voorzijde mooi uitzicht op Amarante. De kamers in het 16de-eeuwse landhuis zijn modern ingericht.
Deze reportage werd eerder geplaatst in Het Laatste Nieuws (B).
